ENG GEO

Search form

Absolutely free?

  ცოდნა , შრომა , თავისუფლება - ეს  ფრაზა ალბათ ყველა ადამიანისათვის ცნობილია ვინც ერთხელ მაინც არის ნამყოფი თავისუფალ უნივესიტეტში.  ამ ფრაზის ინსპირაციით   დავიწყე ცოდნის შეგროვება , ასევე შრომა მიზნის მისაღწევად.  რაც შეეხება თავისუფლებას , ამ სიტყვაზე დიდი ხანი ვფიქრობდი ...

  დილას გაღვიძებული გავედი ხმაურიან ქალაქში . შემხვდა ხილ-ბოსტნეულის მაღაზია , დავინახე ულამაზესი და უმწვანესი ვაშლი , აი ისეთი კბილის პასტის რეკლამებში , რომ ჭამენ ხოლმე.   ჩავავლე ხელი და გზად გამოვიყოლე , ძალიან გემრიელი იყო - რატომაც არა , მე ხომ თავისუფალი ვარ  და რასაც მინდა იმას ავიღებ ...

   უიი იმ ბიჭს რა კარგი ქუდი ახურავს , ეს მე მინდა ... ბოდიში მეგობარო.   რასიზავ , თავისუფალ სამყაროში ვცხოვრობთ.

  ავტობუსში  რომ ავედი არასასიამოვნო ხმაური იყო, ჩემს გვერდით მჯდომს დიდხმიანი ტელეფონი ჰქონდა , აი ისეთი ხმა იყო ადრე ჩინურ ტელეფონებს რომ ჰქონდა  და რაღაც უკიდურესად შემაწუხებელ მელოდიას უსმენდა. მიუხედავად იმისა , რომ ყველა მგზავრი შევწუხდით ის თავისუფალი ადამიანია , რასაც უნდა იმას იზავს და მოუსმენს. თუმცა , მოიცა მეც ხომ თავისუფალი ვარ ? მისი სიმღერები,  რახან მაღიზიანებს ისიც ხომ შემიძლია ტელეფონი წავართვა და უჟმური მძღოლის ფანჯრიდან გადავაგდო ? კი შემიძლია , მაგრამ არ ვიზავ, კეთილი გული მაქვს.

  ავტობუსის მძღოლი მეტად ბრაზიანი ადამიანი ჩანს, თუ დიდხმიანი ტელეფონის პატრონი უკეთესს სიმღერას არ ჩართავს , მძღოლი გაბრაზდება და რასაც, უნდა იმას იზავს , ის ხომ თავისუფალია და ალბათ ავტობუსიდან ტელეფონს კიარა თვითონ მგზავრს გადააგდებს .

 

   ეს სცენარი იქნებოდა სრულიად ნორმალური ყოველდღიურობის ამსახველი მხოლოდ იმ შემთხვევაში , როცა თავისუფლება იქნებოდა აბსოლუტური ხასიათის.  ჩვენდა საბედნეროდ ეს ასე არ არის და იმისთვის , რომ ვიღაცამ ავტობუსიდან არ გადაგაგდოთ სიმღერის მოსმენის გამო , თითოეული მოქალაქე გავიღებთ რაღაცას კომპრომისის სახით , რახან შეიქმნას კანონი. მაგალითად , მე ძალიან მინდოდა ის ვაშლი თუმცა თუ მილს დავუჯერებთ , თავისუფლება იქ მთავრდება , სადაც ჩვენი ქმედებით სხვა ზიანდება. ანუ ჩემი კუჭის დანაყრებით , ზარალდებოდა ხილ - ბოსტნის მეპატრონე , რომელსაც მე მის კუთვნილ პროდუქტს ვპარავდი.

  იმისთვის , რომ შეიქმნას უსაფრთხო და მშვიდი საზოგადოებას  და ასევე დაცული იყოს ადამიანების თავისუფლება , საჭიროა სწორედ თავისუფლების რაღაც დოზით შეზღუდვა.   კანტის აზრიც გავს მილის არგუმენტს, რაც თავისუფლების ბარიერად მოიაზრებს იმ ზღვარს , სადაც ხდება სხვისი თავისუფლების შელახვა.  ანუ ადამიანი თავისუფალი იმ ქმედებაში , რაც არ ზღუდავს და აზარალებს სხვას.

 სწორედ ასეთი ფორმა აქვს თავისუფლებას სამართალში, იგი არა არის აბსოლუტური ხასიათის. კანონს აქვს უდიდესი მოვალეობა იმისა , რომ დაარეგულიროს ადამიანის თავისუფლება და საზოგადოების უსაფრთხოება და ინტერესი ისე , რომ არც მწვადი დაწვას და არც შამფური.  ჩვენი თავისუფლების რაღაც ნაწილის დათმობით, ჩვენ ვიგებთ თავისუფლების ჩარჩოებს. ვიცით , რომ ავტობუსიდან ვიღაცის გადაგდება არ არის თავისუფლების გამომხატველი ქმედება და ამის გამო დავისჯებით. კანონის როლი სწორედ ეს არის , იგი თანაარსებობს თავისუფლებასთან და არეგულირებს ჩვენს ქმედებებს . კანონი გვეუბნება თუ , რომელი გამოხატულება თავისუფლების არის დაშვებული და  თუ რომელი ქმედება არის ის , რომელზეც ჩვენ , ხალხმა  საერთო ინტერესებისთვის უარი ვთქვით , რისი ჩადენაც უკვე დანაშაულია და არა თავისუფლება.

  მოკლედ  რომ შევაჯამოთ შეგვიძლია ვთქვათ , რომ ადამიანებმა საკუთარი ნებით დავთმეთ თავისუფლების რაღაც ნაწილი , იმისთვის  რომ დავიცვათ საზოგადოება ქაოსისაგან და შევძლოთ ერთმანეთთან მშვიდად თანაცხოვრება.  ამიტომ , კანონის თვითმიზანი არა თავისუფლების შეზღუდვა , არამედ მისი დაცვაა.

 

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს, მომზადებულია კურსის "შესავალი სამართლის ფილოსოფიაში" ფარგლებში და შეიძლება არ ემთხვეოდეს უნივერსიტეტის პოზიციას.