ბუნებითი სამართალი და სიკვდილით დასჯა

       ბუნებითი სამარათალი არის ძალიან  მნიშვნელოვანი სახე სამართლებრივი ფილოსოფიის.   მის ერთ-ერთ მთავარ ფიგურად , არისტოტელესა და პლატონთან ერთად , ითვლება შუა საუკუნეების კათოლიკე ფილოსოფოსი - თომა აკვინელი. მან განავითარა ეს მოძღვრება და განავრცო მისი არსი.  მისი აზრით რაღაც არის კარგ თუ იგი ასრულებს საკუთარ ფუნქციას.   აღნიშნულ სამართალში მორალი ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტია.  სწორედ, ამიტომ მორალი და სამართლიანობა ამ მოძღვრებაში  თითქმის გაიგივებულია ერთმანეთთან.  თომა აკვინელის აზრით, მორალურად შეიძლება მივიჩნიოთ ის ქცევა , რაც  იცავს უდანაშაულო ადამიანის სიცოცხლეს ,  რაც  იცავს ღმერთის მოძღვრებას , იცავს საზოგადოებას და საფრთხეს არ უქმნის შთამომავლობის გავრცელებას.  ასევე შეფასების კრიტერიუმად გამოდგება ქცევა , რომელიც ეწინააღმდეგება ბოროტებას - იქნება მორალური და სწორი.   მორალი არის მთავარი გზამკვლევი სამართლიანი და სწორი ქმედებისკენ .  სწორედ , ამიტომ ბუნებითი ქმედება იქნება მხოლოს კეთილი ქცევა და არა ბოროტი.

    ბუნებით სამართალში გვხდება ასეთი დილემა - თუ როდის არის მკვლელობა მორალურად გამართლებული  და თუ რა შემთხვევაში არის ასევე ეს ქმედება არაკეთილსინდისიერი.  ამისთვის შეგვიძლია განვიხილოთ სიკვდილით დასჯა. არის თუ არა ეს მორალური ქმედება ?

   თუ თომა აკვინელის მსჯელობას გავყვებით , მორალური ქმედება არის უდანაშაულო ადამიანის დაცვა.   რა თქმა უნდა ,  უდანაშაულო ადამიანის მკვლელობის ამორალურობა. თუმცა , რა ხდება მაშინ თუ საზოგადოება სჯის დამნაშავე ადამიანს , რომელმაც მაგალითად მოკლა სხვა უდანაშაულო ადამიანი და ამ ქმედებით დაარღვია ბუნებითი სამართლის პრინციპი .  თუ ამ ფრაზას - უდანაშაულო ადამიანის დაცვას, გავყვებით  ლოგიკური იქნება , რომ დამნაშავე ადამიანის დაუცველობა ვერ იქნება ამორალური ქმედება.  აკვინელის ფილოსოფიით მკვლელის სიკვდილით დასჯა იქნება მორალური ქმედება , რადგან ამ ქმედებით ხდება საზოგადოების დაცვა და ბოროტებასთან ბრძოლა. ბუნებითი სამართლის ყველა შემფასებელი ინსტრუმენტით ეს ქმედება მორალურია.

  თუმცა არსებობს ამავე იდეოლოგიაში დილემა თუ მონეტას სხვა მხრიდან შევხედავთ. ადამიანის სიკვდილით დასჯა , მიუხედავად იმ ფაქტისა , რომ იგი დამნაშავეა,  არღევს აკვინელის ზოგიერთ სხვა მცნებასაც.  როგორც უკვე ვახსენეთ , ამორალურია ქმედება , რომელიც ხელს უშლის შთამომავლობის გამრავლებას და კაცობრიობის გაგრძელებას. ასევე სიკვდილით დასჯა არ ემსახურება ადამიანის სიცოცხლის შენარჩუნებას და მკვლელის მოკვლით საზოგადოება იღებს სწორედ მკვლელის სახეს. ამასთან , არსებობს აზრი  რომ ადამიანის სიკვდილით დასჯა არის ერთგვარი შურისძიება და ანგარიშსწორება პირისთვის  ჩადენილი დანაშაულის გამო. თუ ისევ შესაფასებლად თომა აკვინელის ფილოსოფიას გამოვიყენებთ , შურისძიება ვერ იქნება მორალური აქტი ვერც ერთ გარემოებაში ,  რადგან შურისძიება არის ბოროტი ქმედება და შესაბამისად იგი ვერ იქნება ბუნებრივი ქმედება.

  გარდა ამისა , არსებობს არგუმენტი იმისა , რომ სიკვდილით დასჯა არის დანაშაულის ერთგვარი შემაკავებელი ფაქტი ,  რითაც ხდება ადამიანის წინასწარი დაშინება . თუმცა აქაც თუ ჩავუღრმავდებით ,  ადამიანის , როგორც მიზნის მიღწევის საშუალებად გამოყენება,   რამდენად მორალურია  ძალიან სადავოა.

   იმისთვის  რომ შევაჯამოთ , შეგვიძლია ვთქვათ , რომ დასჯის სისწორეზე ან სიმცდარეზე ,  ბუნებით სამართალში არ არის პირდაპირი პასუხი.  ბუნებით სამართალში მოყვანილი დებულებებით შესაძლებელია , როგორც ერთი პოზიციის არგუმენტებით გამყარება , ასევე საპირისპირო მხარისაც. თუ მაინც გადავწყვეტთ  პასუხის ძებნას მაშინ ,   აღნიშნული დილემის მხოლოდ ბუნებითი სამართლით გადაჭრა შეუძლებელი იქნება  და ამისთვის გარდამტეხი  სუბიექტური აზრია , თუ ბუნებითი სამართლის რომელ პრინციპს მივიჩნევთ სუბიექტურად  უფრო მნიშვნელოვნად.